Sassenpoort

De Sassenpoort dateert vermoedelijk uit 1409 en is te beschouwen als het voornaamste overblijfsel van de middeleeuwse ommuring van Zwolle. De hoge poort met brede doorgang was een binnenpoort en sloot aan de landzijde aan op een rondeel en een buitenpoort.

Verantwoordelijk voor de bouw was “Meister Henric van Roden en de sijne knechten”.

De gezichtsbepalende poort is nog de enige overgebleven poort uit de ommuring van de stad. De grote omvang van deze stadspoort stond voor de rijkdom van Zwolle in die periode. De poort moest ook zo breed zijn, zodat de karren volledig onder de poort konden staan. Na grondige inspectie van de karren werden de deuren naar de stad geopend.

De poortwachters hadden naast de taak om de karren te inspecteren ook de taak om alert te zijn op uiterlijke kenmerken van bezoekers zoals brandmerken of een afgesneden oor. Deze werden niet toegelaten tot de stad!

Nadat de poort haar belang als verdedigingswerk grotendeels had verloren door de aanleg van de modernere vestingwerken, werd ze begin zeventiende eeuw ingericht tot stadsgevangenis. Hiervoor werd de eerste verdieping van het gebouw tot cipierwoning vertimmerd. Na het vertrek van de gedetineerden in 1739 werd het interieur van de poort grondig gewijzigd om huisvesting te bieden aan minder bedeelde gezinnen. Mogelijk werd tegelijkertijd de dakruiter vervangen door een classicistisch koepeltorentje met een uurwerk.

In 1893 kocht de Staat de poort en tussen 1894 en 1897 werd de poort gerestaureerd en werden de kantelen teruggebracht. De houten klokkentoren werd vervangen door de huidige spitse toren. Van 1898 tot 1980 was de Sassenpoort in gebruik bij het Provinciaal Rijksarchief in Overijssel.